BÀI TUYÊN TRUYỀN: PHÒNG CHỐNG BỆNH LAO
Bệnh Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây nên. Bệnh Lao có thể gặp ở tất cả các bộ phận của cơ thể: Lao phổi (phổ biến nhất chiếm 80 – 85%), Lao ngoài phổi (màng phổi, hạch, màng bụng, cơ quan sinh dục và tiết niệu, da, xương, khớp, màng tim, màng não, lách, gan…). Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp. Người bị lây thường do hít phải chất tiết đường hô hấp (có chứa vi khuẩn Lao) của bệnh nhân Lao phát tán ra môi trường xung quanh khi ho, khạc, hắt hơi, hoặc khi tiếp xúc trong thời gian dài và liên tục. Nếu không được kiểm soát bằng thuốc và các biện pháp phòng ngừa tránh lây lan, bệnh Lao có thể bùng phát như một bệnh dịch nguy hiểm làm chết nhiều người và tác động xấu đến sự phát triển kinh tế xã hội: Sức khỏe suy giảm, tinh thần kiệt quệ, hao tốn tiền bạc của cá nhân, gia đình và xã hội.
Theo báo cáo bệnh Lao toàn cầu năm 2023 của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh Lao cao. Năm 2023 Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh Lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh Lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới.
Trên cơ sở chủ đề Ngày thế giới phòng chống Lao Thế giới, chủ đề của Việt Nam năm 2025 là:
“VIỆT NAM CAM KẾT, ĐẦU TƯ, HÀNH ĐỘNG ĐỂ CHẤM DỨT BỆNH LAO”
Hoà chung và hưởng ứng mạnh mẽ lời kêu gọi trên toàn cầu, chủ đề Ngày thế giới phòng chống Lao của Việt Nam như một lời khẳng định những nỗ lực cam kết, đầu tư, hành động ở mức cao nhất trong công tác phòng chống Lao tại Việt Nam.
Chủ đề này mang đến cơ hội để suy ngẫm về tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả cho các can thiệp đối với công tác dự phòng, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh Lao.
Mục tiêu chấm dứt bệnh Lao rất cần sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống Lao từ Trung ương đến địa phương.
Bệnh Lao có thể dự phòng và điều trị được!
Bệnh Lao phổi thường có biểu hiện: Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm hoặc ho ra máu). Người bệnh gầy sút cân, kém ăn, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi “trộm” ban đêm, kèm theo đau ngực, đôi khi khó thở…
Bệnh Lao hạch thường có biểu hiện: Hạch sưng to, kết cấu chắc, di chuyển được, sờ không đau nhưng sau đó các hạch dính vào nhau và kém di động, hạch có thể nhuyễn hóa và rò mủ…
Bệnh Lao gây tràn dịch màng phổi thường có biểu hiện: đau ngực, khó thở với mức độ tăng dần…
Bệnh Lao gây tràn dịch màng tim thường có biểu hiện: đau ngực, khó thở, nổi tĩnh mạch cổ, chi dưới phù…
Bệnh Lao gây tràn dịch màng bụng thường có biểu hiện: sờ ổ bụng thấy các u cục, đám cứng. Các hạch dính vào ruột gây tắc hoặc bán tắc ruột…
Bệnh Lao màng não – não thường có biểu hiện: đau đầu tăng dần và rối loạn tri giác. Tổn thương tủy sống gây liệt 2 chi dưới…
Bệnh Lao xương khớp thường có biểu hiện: đau lưng, hạn chế trong vận động, đau đốt xương sống bị tổn thương trong giai đoạn sớm. Ở giai đoạn muộn, bệnh gây biến dạng gù xương cột sống hoặc liệt do tủy sống bị chèn ép…
Bệnh Lao tiết niệu – sinh dục thường có biểu hiện: tiểu buốt, tiểu rắt kéo dài từng đợt, thuyên giảm sau khi điều trị kháng sinh nhưng có tái phát, có thể tiểu ra máu không có máu cục, nước tiểu có màu đục, đau vùng thắt lưng âm ỉ. Ở nam giới, lao sinh dục có thể gây sưng đau tinh hoàn và mào tinh hoàn, tuy nhiên, ít gặp trường hợp viêm cấp tính hay tràn dịch màng tinh hoàn. Ở nữ giới, lao sinh dục có thể gây tiết dịch âm đạo bệnh lý hay khí hư, rối loạn kinh nguyệt, về lâu dài có thể dẫn đến mất kinh nguyệt và vô sinh…
Khi có các biểu hiện trên, người bệnh cần đến khám và xét nghiệm tại cơ sở Y tế gần nhất (Phòng khám đa khoa Ngọc Tảo thuộc Trung tâm Y tế huyện Phúc Thọ hoặc Bệnh viện đa khoa huyện Phúc Thọ). Người dân tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, chữa thuốc Nam, hoặc chữa trị tại phòng khám không chuyên khoa.
Để phòng, chống bệnh Lao có hiệu quả, trong tháng đầu sau sinh, tất cả trẻ em đều phải tiêm phòng vắc-xin BCG nhằm giúp ngăn ngừa các bệnh Lao cấp tính. Trẻ dưới 5 tuổi tiếp xúc với bệnh nhân Lao phổi, trẻ nhiễm HIV cần được uống thuốc dự phòng bệnh.
Để bảo vệ người thân và cộng đồng, Trung tâm Y tế huyện Phúc Thọ khuyến cáo người bị bệnh Lao cần thực hiện tốt những điều sau:
– Điều trị tích cực, tuân thủ các nguyên tắc điều trị bệnh.
– Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác trong thời gian đang điều trị.
– Che miệng, mũi bằng khăn, giấy mềm hoặc bằng cánh tay áo khi ho, khi hắt hơi.
– Khạc, nhổ đờm vào khăn giấy hoặc cốc giấy rồi bỏ vào thùng rác hoặc đốt đi.
– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để giữ bàn tay luôn sạch sẽ.
– Phòng ở cần luôn luôn thông thoáng.
– Phát hiện sớm và điều trị khỏi bệnh Lao cho người bệnh Lao là cách phòng bệnh tốt nhất.
“Vì một Việt Nam không còn bệnh Lao”, các cấp, các ngành, mọi người, mọi nhà hãy tích cực thực hiện tốt các biện pháp phòng chống bệnh Lao”
Hãy nghĩ đến bệnh Lao khi có ho khạc đờm kéo dài trên 2 tuần!
Nguồn: Đoàn Thị Thanh Hương